Thứ Năm, 9 tháng 7, 2009

Tình huống truyện trong CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA

Câu III.b. Chương trình Nâng cao (5,0 điểm): ĐH 2009 Khối D
Phân tích tình huống truyện trong tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu.
1. Giới thiệu chung:
Nguyễn Minh Châu là nhà văn giàu tâm huyết, luôn trăn trở về một nền văn học xứng đáng với tầm vóc dân tộc và với sự kì vọng của nhân dân
- Từ cảm hứng sử thi lãng mạn, huyền ảo đã từng tạo nên vẻ đẹp rực rỡ trong các tác phẩm thời kì chiến tranh, cảm hứng của ông dần dần chuyển sang tính chất triết luận về những giá trị nhân bản đời thường, khám phá ý nghĩa bản chất con người trong cuộc mưu sinh, trong hành trình nhọc nhằn kiếm tìm hạnh phúc và hoàn thiện nhân cách. Hai tập truyện ngắn “Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành” (1983) và “Bến quê” (1985) đã đưa Nguyễn Minh Châu lên vị trí “Người mở đường tinh anh và tài năng” (Nguyên Ngọc) của văn học nước ta từ sau năm 1975.
- Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” được in lần đầu tiên trong tập “ Bến quê “, sau được tác giả lấy làm tên chung cho cả tuyển tập truyện ngắn của mình, in năm 1987. Trong thiên truyện ngắn này, Nguyễn Minh Châu đã tạo dựng được một tình hưống truyện vô cùng đặc sắc.
2. Phân tích tình huống truyện
a -Định nghĩa tình huống truyện: Là hoàn cảnh riêng được tạo nên bởi một sự kiện đặc biệt khiến cho tại đó, cuộc sống hiện lên đậm đặc nhất và ý đồ tư tưởng của tác giả cũng được bộc lộ sắc nét nhất.
b- Tình huống truyện trong “Chiếc thuyền ngoài xa” được xây dựng qua việc phát hiện ra những nghịch lí của Phùng, một nghệ sĩ nhiếp ảnh săn tìm cái đẹp ở ngoài bãi biển và ở toà án huyện
- Ở ngoài bãi biển
+ Nghệ sĩ Phùng đã phát hiện ra một cảnh đẹp trời cho trên một vẻ đẹp mờ sương, mặt biển mà cả đời bấm máy anh chỉ có diễm phúc bắt gặp được một lần: hình ảnh chiếc thuyền lướt vó nhạt nhoà trong làn sương mù màu trắng buổi bình minh… Phát hiện ấy khiến người nghệ sĩ cảm thấy sung sướng hạnh phúc, tưởng tâm hồn mình được gột rửa, trở nên trong trẻo, tinh khôi, bắt gặp các tận Thiện, tận Mĩ.
+ Nhưng ngay sau đó, người nghệ sĩ lại phát hiện ra một sự thực trớ trêu và đầy nghịch lí như trò đùa quái ác của cuộc sống. Anh đã chứng kiến từ chiếc thuyền ngư phủ đẹp như trong mơ ấy bước ra một người đàn bà xấu xí mệt mỏi và cam chịu, một lão đàn ông thô kệch dữ dằn độc ác, coi việc đánh vợ như một phương cách giải toả những ấm ức khổ đau. Phùng cay đắng nhận thấy: hoá ra đằng sau cái vẻ đẹp thơ mộng của “chiếc thuyền ngoài xa” trên biển sớm mờ sương lại là một sự thực tàn nhẫn của bi kịch gia đình. Đằng sau cái vẻ đẹp ấy mới là sự thực của cuộc đời. Cái vẻ đẹp bên ngoài ấy nhiều khi thường đánh lừa ta như vậy.
- Trong toà án huyện là nghịch lí: người đàn bà hang chài van xin để toà cho chị được sống cùng người chồng vũ phu. Câu chuyện về cuộc đời chị đã giúp cho nghệ sĩ Phùng và chánh án Đẩu “ngộ” ra được những chân lí sâu sắc, éo le của cuộc đời.
c-Ý nghĩa tình huống truyện:
- Giúp nhà văn gửi gắm những thông điệp tư tưởng và nghệ thuật: cái bên ngoài chưa hẳn là bản chất thật bên trong, nhiều khi còn đối lập với phẩm chất bên trong, không phải bao giờ cái Đẹp cũng thống nhất với cái Thiện, vì thế, cần phải có cái nhìn đa chiều sâu sắc, cảm thông với cuộc sống và con người. Thể hiện tuyên ngôn nghệ thuật về trách nhiệm người nghệ sĩ: Không nên tách rời nghệ thuật với cuộc đời, cần phải rút ngắn khoảng cách giữa cuộc đời và nghệ thuật; nghệ sĩ không được nhìn cuộc đời bằng con mắt đơn giản, dễ dãi, phải có tấm lòng, có can đảm, và biết trăn trở về con người.
- Thể hiện một cách rõ nét nhất khả năng ứng xử, phẩm chất, tính cách của các nhân vật:
* Người đàn bà:
+ Chịu nhiều thua thiệt, éo le của số phận, cuộc đời chất chồng những cay đắng khổ đau: vất vả trong công cuộc mưu sinh, thường xuyên bị hành hạ về thân xác, đau khổ dằn vặt về tinh thần
+ Nhưng ở chị vẫn ngời lên chất ngọc lấm láp từ cuộc sống còn nhiều vất vả đắng cay: nhẫn nhịn, chịu đựng hi sinh vì con, là người đàn bà từng trải sâu sắc, thấu hiểu các lẽ đời, vị tha, nhân hậu, bao dung, biết chắt chiu từng niềm vui nho nhỏ để làm nên ý nghĩa cuộc đời.
* Nghệ sĩ Phùng và chánh án Đẩu
+ Là những người chiến sĩ đã từng tham gia chiến đấu vì sự sống của dân tộc, trở về với cuộc sống đời thường, vẫn say mê khám phá cái đẹp, đấu tranh với cái ác.
+ Hiện thực trớ trêu, đầy nghịch lí của cuộc đời đã giúp cho họ nhận thức được những chân lí, những lẽ đời sâu sắc.
- Tình huống truyện góp phần làm nên giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm
+ Giá trị hiện thực: Cuộc sống đói nghèo lạc hậu tăm tối là nguyên nhân dẫn tới nạn bạo hành gia đình. Cuộc chiến đấu bảo vệ quyền sống của cả dân tộc trải qua bao hi sinh gian khổ nhưng cuộc đấu tranh bảo vệ quyền sống của từng con người còn đầy cam go, lâu dài, cần có sự quan tâm của cách mạng, của cộng đồng
+ Giá trị nhân đạo: Sự chia sẻ cảm thông của tác giả với những số phận đau khổ tủi nhục của những người lao động vô danh đông đảo trong xã hội. Lên án, đấu tranh với cái xấu, cái ác vẫn còn tồn tại trong từng gia đình. Phát hiện, ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp của người lao động.

Nhóm giáo viên môn Văn trường THPT Chu Văn An - Hà Nội

36 nhận xét:

  1. mọi người à mình nói thực nhé tìm tài liệu phục vụ mọi người là điều tốt nhưng có bao giờ mọi người nghĩ đến tác giả thực của những bài văn đang mệt mỏi suy nghĩ không.

    Trả lờiXóa
  2. Rất pík ơn nkữg ng đã đăg pàj để pọn e có Văn mẫu đọc tkam khảo tr'c khy đy tky vì h0k có sák, ckỷ vào web trên đt để xem đc tkôy. Khổ vệy! :-)

    Trả lờiXóa
  3. kảm ơn mí kô chú nhìu lắm...ság mai kon thj zăn òj nhờ dox dc nì mà kon "thôg" ....òj

    Trả lờiXóa
  4. hay do'
    nhung se0 hk phan tich kaj' nhjn of cac nhan vat ze ng dan og..????
    nhung kug? kum? 0n hak

    Trả lờiXóa
  5. ghi nhan xet bang tieng gi the may bac, hoc tieng viet may nam roi zay

    Trả lờiXóa
  6. thanks a. Ngan g0n. Xuc tjck. Đây đủ

    Trả lờiXóa
  7. đủ để ngày mai ta thi

    Trả lờiXóa
  8. có phao để quay rồi. =))

    Trả lờiXóa
  9. bai nay hay lam !minh thay doc bai nay xong se co nhieu dieu de minh tham kho cho ki thi dh sap toi rui .................thanks

    Trả lờiXóa
  10. năm nay thi tn rồi thi xong chắc cũng hết vào web luôn nhưng mình lại cãm thấy web này hay có nhiều ý tưởng độc đáo cảm ơn nhiều nha ^^ Huy 12A6 THPT VTS

    Trả lờiXóa
  11. xin cam on cac thay co. chan thanh cam on thay co a!

    Trả lờiXóa
  12. hjhj baì viết hay đấy. cố lên nhé

    Trả lờiXóa
  13. thuc su neu khong doc nhung bai van ntn tren web thi chac minh cung k hieu dc het gia tri cua tac pham.cam on ^^

    Trả lờiXóa
  14. That su la rat hay.kam un kak ah chj da dag paj len.e m0ng la se co nhju paj hay nhu nay dk dag len de ae tham khao

    Trả lờiXóa
  15. that su la minh chang co cam xuc gi ve bai nay ca

    Trả lờiXóa
  16. boi vi minh chua co doc bai nay

    Trả lờiXóa
  17. em cam on cac Thay Co o truong Chu Van An HaNoi da dang trai bai nay giup chung em duoc hieu ro hon ve tac pham va lam bai tot hon. bai nay rat hay

    Trả lờiXóa
  18. dở thế, hay chỗ nào thế các bạn... phân tích thì cần rõ ràng chứ khái quát chung chung thế thì post lên làm gì..cần là cái phân tích chứ k phải hướng dẫn để đi đúng đề.... bậy quá

    Trả lờiXóa
  19. kung dk day' nhung hoi kho' nho'...chac t©i bai ney mjnh k thay hay lam'

    Trả lờiXóa
  20. bai viet cung kha hay

    Trả lờiXóa
  21. bai nay khong hay lam

    Trả lờiXóa
  22. cung hay day.

    thankyou

    Trả lờiXóa
  23. em xin cảm ơn về dàn luận điểm này! Nhưng cho phép e đc góp 1 ý kiến nhỏ, dàn ý nhìn vào tương đối đầy đủ, nhưng cách sắp xếp ý chưa thật thống nhất để có thể đặt bút viết 1 bài văn hoàn chỉnh

    Trả lờiXóa
  24. Cam on vi da dang baj nay nkung ckua hay lem

    Trả lờiXóa
  25. xin lỗi các thầy cô nhưng mà cho em hỏi liệu định nghĩa về tình huống truyện như vậy có đúng không ạ, hay chăng đó chỉ đơn thuần là một khái niệm.

    Trả lờiXóa
  26. là chiếc thuyền lưới vó chứ không phải chiếc thuyền "lướt vó" đâu.

    Trả lờiXóa
  27. thưa thầy cô.e không hiểu..đề là phân tích tình huống truyện nhưng không rõ ràng và thiếu nữa.thật sự không hề sâu sắc như e mong đợi

    Trả lờiXóa
  28. thanks mấy thầy cô nhìu....!! ^^

    Trả lờiXóa